Puchar Europy Mistrzów krajowych to nieistniejące od 1992 roku rozgrywki, których kontynuatorem jest obecnie Liga Mistrzów
Puchar został utworzony 26 lutego 1955 roku i był najstarszym z pucharów rozgrywanych pod egidą UEFA.
Przez cały okres trwania rozgrywek był to najbardziej prestiżowy z europejskich pucharów, gdyż udział w turnieju zapewniony
mieli jedynie mistrzowie krajów (choć zdarzały się od tej zasady sporadyczne wyjątki).
Oprócz ostatniego sezonu 1991/92 forma rywalizacji w rozgrywkach była pucharowa, tj. mecz i rewanż po którym
zwycięzca dwumeczu przechodził do następnej rundy. Wyjątkiem był jedynie finał turnieju, w którym o końcowym triumfie decydował tylko jeden mecz rozgrywany na neutralnym dla
finalistów stadionie.
1955-1962 - 7 lat bez awansu
W pierwszej edycji turnieju Polskę reprezentował zespół
Gwardii Warszawa, który zastąpił Chelsea Londyn, na której udział nie zgodziły
się władze angielskiej ligi. W pierwszym historycznym meczu polskich drużyn w europejskich pucharach (uwzględniając wszystkie rozgrywki)
Warszawianie zremisowali na wyjeździe ze szwedzkim
Djurgårdens IF 0:0. W rewanżu było już jednak gorzej i po porażce 1:4 w meczu
rozegranym na stadionie Legii Polacy odpadli z dalszych rozgrywek.
Na pierwszy awans polskiego zespołu do kolejnej rundy Puchar Europy Mistrzów Krajowych kibice musieli czekać aż do sezonu 1962/63.
W tym okresie niepowodzeń doznawali dwukrotnie piłkarze Legii i Gwardii Warszawa, oraz po jednym razie zespoły
Polonii Bytom,
ŁKS-u Łódź i Górnika Zabrze. Najbardziej niechlubnym wyczynem w tym okresie "popisał" się klub z Łodzi, który został wyeliminowany
przez drużynę z Luksemburga
Jeunesse Esch (w pierwszym meczu porażka...0:5, w rewanżu skromne zwycięstwo 2:1).
Złą passę przerwali dopiero piłkarze Polonii Bytom. W sezonie 62/63 piłkarze ze Śląska wyeliminowali w I rundzie
Panathinaikos Ateny.
Niestety na tym się już jednak skończyło, gdyż w II rundzie lepsi od Polaków okazali się gracze
Galatasaray Stambuł.
1961-1972 - era panowania Górnika Zabrze i sukcesy Legii Warszawa
W przeciągu 12 kolejnych sezon począwszy od roku 1961 aż 8-krotnie w PEMK Polskę reprezentował jeden klub -
Górnik Zabrze.
Złota era w dziejach zabrzańskiego klubu i seriami zdobywane tytuły Mistrza Polski nie przełożyły się jednak w pełni na
dobre wyniki w Pucharze Europy. We wspomnianym okresie jedynie raz Górnikom udało się przejść rundę II, co w ówczesnych latach
oznaczało awans już do ćwierćfinału rozgrywek. Miało to miejsce w sezonie 1967/68. Wówczas po wyeliminowaniu w I rundzie Djurgårdens IF,
w rundzie II
Dynama Kijów, na drodze do półfinału stanęli renomowani gracze
Manchesteru Utd. Niestety Zabrzanie ulegli Anglikom
1 bramką (0:2,1:0) i pożegnali się z dalszym udziałem w turnieju.
W sezonie 1968/69, zarówno w PEMK jak i PZP, zabrakło polskich drużyn.
Polska, wraz z innymi krajami bloku wschodniego, zbojkotowała puchary. Zespoły zostały wycofane po tym, jak po losowaniu par I rundy UEFA
zarządziła losowanie powtórne, którego celem miało być oddzielenie od siebie zespołów z Zachodu i Wschodu Europy.
Przyczyną decyzji europejskiej federacji piłkarskiej było żądanie krajów zachodnich, które zagroziły bojkotem rozgrywek w odpowiedzi na sowiecką inwazję w Czechosłowacji.
Rok przerwy w rozgrywkach dobrze wpłynął na postawę polskich drużyn w sezonie 1969/70.
Zarówno w Pucharze Europy jak i Pucharze Zdobywców Pucharów Polacy osiągnęli największe w historii sukcesy:
Górnik Zabrze awansował do finału PZP, zaś
Legia Warszawa do półfinału PEMK (sukces piłkarzy ze stolicy 13 lat później powtórzyli
jeszcze gracze Widzew Łódź).
W drodze do finału Legioniści kolejno eliminowali mistrzów Rumunii
UT Arad, Francji
AS Saint-Étienne
i Turcji Galatasaray Stambuł.
I dopiero w bezpośredniej walce o awans do finału turnieju zatrzymali się na mistrzach Holandii - drużynie
Feyenoord Rotterdam
(0:0 w Warszawie i porażka w rewanżu 0:2).
Sezon później (1970/71) Warszawianie także nie zawiedli, choć tym razem zakończyli swój udział rundę wcześniej. W ćwierćfinale pucharu Legia
odpadła z mistrzem Hiszpanii
Atletico Madryt jedynie gorszym bilansem bramek strzelonych na wyjeździe (0:1 w Madrycie, 2:1 w Warszawie).
Warto jeszcze dodać, że sezon ten był zarazem ostatnim już występem w Pucharze Europy w historii Legii Warszawa.
Lata '70 - trzech ćwierćfinalistów: Legia, Ruch Chorzów i Wisła Kraków
Oprócz wspomnianego już wcześniej ćwierćfinału w wykonaniu warszawskich piłkarzy, w latach '70
jeszcze dwa zespoły dotarły do tego etapu rozgrywek. W sezonie 1974/75 w walce o półfinał z AS Saint-Étienne
odpadł
chorzowski Ruch
(dla którego ten turniej był zarazem debiutem w PEMK), zaś 4 lata później -
krakowska Wisła - po przegranym dwumeczu z mistrzem Szwecji Malmö FF.
Sezon 1982/83 - Widzew Łódź w półfinale Pucharu Europy
Ostatnim dużym osiągnięciem polskich klubów w Pucharze Europy był półfinał turnieju w wykonaniu piłkarzy
Widzewa Łódź.
W drodze do finału piłkarze z Łodzi kolejno eliminowali mistrzów:
- Malty -
Hibernians Paola (4:1, 3:1);
- Austrii -
Rapid Wiedeń (1:2,5:3);
- Anglii -
Liverpool FC (2:0,2:3);
W walce o finał Polacy nie sprostali już jednak włoskiemu
Juventus Turyn,
z którym po porażce w pierwszym meczu we Włoszech 0:2,
w rewanżu u siebie zdołali jedynie zremisować 2:2.
Na tym zakończyły się osiągnięcia polskich klubów w pucharze. W dziewięciu ostatnich edycjach turnieju żadnej polskiej drużynie
nie udało się przebrnąć II rundy rozgrywek. Warto jedynie wspomnieć o ponownej dominacji Górnika Zabrze, który w latach
1985 - 1988 cztery razy z rzędu reprezentował Polskę w pucharze - niestety nie odnosząc przy tym żadnych sukcesów.
W historycznym ostatnim sezonie Pucharu Europy Mistrzów Krajowych ówczesny Mistrz Polski
Zagłębie Lubin zakończył udział
w I rundzie po przegranym dwumeczu z duńskim
Brøndby IF (0:3, 1:2).
Łącznie w 36 edycjach Pucharu Europy Polskę reprezentowało 13 zespołów. Najwięcej razy Górnik Zabrze (12 występów), Legia Warszawa i
Ruch Chorzów (4). Najwyższe zwycięstwo w historii turnieju odniosła Legia, która w I rundzie sezonu 1969/70 pokonała mistrza
Rumunii UT Arad 8:0.
Zaś największej porażki doznali piłkarze zabrzańskiego Górnika. W 1961 roku ulegli
Tottenham Hotspur 1:8.